Leden onderzoeksgroep
Education, Media, Assessment, STEM & Technology
Vakgroep Onderwijskunde, Universiteit Gent
Het project
Climate colLab neemt in totaal vier lesuren in beslag. De inhoud van Climate colLab is ontworpen in lijn met de eindtermen van de tweede graad secundair onderwijs. Zo komen onder andere de concepten broeikaseffect, broeikasgassen, duurzaamheid… aan bod. Daarnaast ligt ook sterk de focus op de ontwikkeling van wetenschappelijke vaardigheden of onderzoekscompetenties die in de eindtermen benadrukt worden.
​De vierdelige lessenreeks bestaat uit meerdere onderzoekscyclussen waarin de leerlingen stapsgewijs verschillende klimaatspelers ontmoeten en onderzoeken welke rol deze spelen bij de opwarming van de aarde. Hierbij doorlopen de leerlingen in elke onderzoekscyclus vier stadia: oriëntatie, onderzoeksvraag, waarneming en conclusie. Waar de duo’s in de eerste cyclus nog nauw begeleid worden, krijgen ze naarmate ze in de lessenreeks vorderen zelf meer de touwtjes in handen.
Climate colLab is ontworpen op het WISE-platform (Web-based Inquiry Science Environment). Dit platform biedt veel mogelijkheden om leerlingen op een actieve manier onderzoek te laten voeren door het gebruik van onder andere filmpjes, simulaties, animaties, brainstorm tools, multiple choice en open vragen, sleepoefeningen, concept maps, integratie van externe websites…
Korte demonstratie WISE-leeromgeving
Bouwstenen van Climate colLab
Onderzoekend leren
Onderzoekend leren, als een vorm van actief STEM-leren, draagt bij tot bredere conceptuele kennis, sterkere onderzoeksvaardigheden en meer positieve attitudes in vergelijking met traditionele wetenschapsinstructie. Wanneer leerlingen op een actieve manier leren, bereiken ze een diepere kennisverwerking dan wanneer ze passief luisteren naar de leerstof. Overigens verbindt onderzoekend leren abstracte theorie met reële problemen waardoor het in eenzelfde beweging theorie zowel tastbaar als relevant maakt. Wereldechte toepassingen vormen een belangrijke motivator voor het leren van wetenschappen.
Computerondersteund leren
Technologie is niet meer weg te denken uit leven van jongeren buiten de schoolmuren. Maar het medium begint ook meer op de voorgrond te treden binnen de schoolmuren. Technologie bezit veel potentieel om actieve leerlinggerichte werkvormen, zoals onderzoekend leren, vorm te geven en ondersteunen via online leerplatformen, learning analytics… Bovendien biedt technologie toegang tot meer rijke en interactieve leermaterialen zoals simulaties en driedimensionale voorstellingen die voor een dieper inzicht in de leerstof kunnen zorgen.
Samenwerkend leren
Van werknemers wordt steeds meer verwacht in teamverband te kunnen werken. Door samenwerkend te leren kunnen leerlingen hiervoor de nodige competenties ontwikkelen. Zo oefenen leerlingen hun sociale en communicatieve vaardigheden wanneer ze samenwerken. Daarnaast maken leerlingen kennis met verschillende rollen en bijbehorende taken die horen bij werken in team. Verder oefenen leerlingen op zelfsturing binnen samenwerkend leren. Leerlingen nemen taken over die normaal gezien tot het takenpakket van de leraar horen zoals plannen, tijdsmanagement, vaststellen van moeilijkheden en actief zoeken naar oplossingen…
Klimaatverandering
Het klimaatvraagstuk houdt onze maatschappij steeds meer in de greep. Duurzame kledingmerken zitten in de lift terwijl de verkoop van vlees daalt. Ook GenZ ligt wakker van het milieu. Toch blijft klimaatverandering te abstract voor hen en is het voor velen een ver-van-mijn-bed-show. Hoewel er wekelijks een klimaatbericht in het nieuws verschijnt, blijkt uit een bevraging uit 2019 dat 87 % van de middelbare scholieren uit de derde graad niet weet hoe de aarde nu precies opwarmt. Als we duurzame burgers willen, zullen we hen de wetenschappelijke kennisbasis van klimaatverandering moeten bijbrengen. Van hieruit kunnen jongeren geïnformeerde en vooral duurzame beslissingen maken.
​
Peer assessment
In dit project zal specifiek aandacht uitgaan naar het gebruik van peer assessment als bijkomend leermiddel tijdens onderzoekend leren. Onderzoek toont aan dat peer assessment zowel voordelen biedt voor de beoordelaar als de ontvanger. Ondanks dat peer assessment kan worden beschouwd als een extra waardevol leermoment voor leerlingen, blijft het gebruik in het secundair onderwijs tot vandaag beperkt. Toch is het ontwikkelen van evaluatievaardigheden noodzakelijk in onze huidige maatschappij waarin invullingen van jobs continu fluctueren waardoor mensen levenslang moeten leren en hun leernoden dus moeten kunnen identificeren.